Kiğı'dan Yetişmiş Ünlü Şahsiyetler:
(1930 yılına kadar hazırlanmıştır)
Fahrettin AKBULUT
Behçet Akbulut'un yazarlığı, oğlu Fahrettin Akbulut'a da yansımıştır.
İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu'ndan mezun olan Fahrettin Akbulut, bir süre
Eğitim Enstitülerinde matematik öğretmenliği yaptıktan sonra, Ege
Üniversitesi'ne bağlı Bornova Ziraat Fakültesi'ne öğretim üyesi olarak
girmiş ve doktorasını yapmıştır. Din bilgisi fazla olan bir ilim adamıdır.
Kendi ihtisas sahasında bir çok eser verdiği gibi, dini mevzularda da
yayınlanmış eser ve makaleleri vardır. Emekli olduktan sonra İzmir'in
Karşıyaka semtine yerleşen Fahrettin Akbulut'un çeşitli gazete ve
dergilerde yüzlerce makalesi yayınlanmıştır. En son yazdığı "İlim
Gözüyle islâmiyet" adlı eseri büyük ilgi toplamıştır. Diğer eserleri
şunlardır: Trigonometri Problemleri, Tam Sayıların Tam ve Pozitif
Kuvvetleri Üzerine Bir Araştırma, Bazı Sayı ve Fonksiyon Dizilerinde P.
Turan Eşitsizliklerin incelenmesi, Vektörel Analiz, Lineer Cebir, Vektörel
Hesap, Cevdet Birsay' dan Bir Demet Matematik.
|
Selman AKBULUT
1949 yılında doğan Prof. Dr. Selman Akbulut, 1971 yılında California Üniversitesi
(Berkeley) Matematik bölümünden mezun olmuştur. Prof. Dr. Akbulut aynı
Üniversitede doktora eğitimini tamamlayarak 1976 yılında VVisconsin
Üniversitesi'nde Yardımcı Doçent olarak göreve başlamıştır. 1983-1986
yılları arasında Michigan State Üniversitesi'nde Doçent olarak
çalışmalarını sürdüren Akbulut, 1986 yılında Profesörlüğe yükselmiştir. Bu
değerli bilim adamı geliştirdiği bulgularla "Yaşadığımız uzayı tabii
Euclid uzayı mı, yoksa onun yalancı kopyası mı? Gibi sorunun artık bir
felsefe sorunu olmaktan çıktığını ileri sürmektedir.
Dört boyutlu manifodlar üzerinde büyük çalışmalara girişmiş olan Akbulut,
yedi boyutlu kürenin 28 tane yalancı kopyası olduğunu gösteren Milnor' un
bu daldaki çalışmalarından destek almış ve başarılı çalışmaları ile
Zeeman'ın 1963'te yaptığı tahmini çözümünü bulmayı başarmıştır. Şu anda
yalancı manifodları anlamak ve S 4'ün yalancı bir kopyası olup olmadığına
karar vermek problemi üzerinde uğraşmaktadır.
Türkiye'nin yetiştirdiği başarılı bilim adamlarından biri olan Prof. Dr.
Selman Akbulut'un yurtd|şmdaki ilmi çalışmalarını yakinen takip eden
TÜBİTAK, Uluslar arası üstün nitelikteki çalışmalarından dolayı onu Tübitak
Bilim Ödülü'ne layık görmüştür. Halen Türk Matematik Derneği, Amerikan
Matematik Derneği ve Doğu-Türk Matematik Dergisi Editörler Kurulu üyesi de
bulunan Prof. Dr. Selman Akbulut' un yeni araştırmaları müspet bir sonuca
vardığı takdirde ilim alanında yeni buluşların kapısı açılmış olacaktır.
|
Mithat TURANLI
1887 yılında Kiğı'da dünyaya gelmiştir. İdadi(Lise) ve hukuk tahsilini
Konya'da ikmal eden Mithat Turanlı, Maden Dairesinde çalışmış ve Kiğı
Rüştiyesi'nde başöğretmenlik gibi görevlerde bulunmuştur. Ayrıca çeşitli
yerlerde iskan memurluğu yaptıktan sonra Erzurum Maarif Müdürlüğü'ne
atanmıştır. Manisa'ya atandıktan sonra orada avukatlığa başlayan Mithat
Turanlı, kültürlü ve faziletli bir insandı. Çok güzel yazı yazan Turanlı,
aynı zamanda iyi bir şairdi. Çeşitli gazete, kitap ve dergilerde yazı ve
şiirleri yayınlanmıştır.
|
SaitBey
Erzurum Kongresine Kiğı mümessili olarak katılan Sait Bey
Temran(Bağlarpmarı) Köyünde bir süre medrese tahsili görmüştür. Devamlı
olarak okuması sayesinde kendisini kültürün ve edebiyatın zirvesine kadar
yaklaştıran bir kabiliyete ulaşmıştır. Edebiyat alanında büyük ilerlemeler
kat eden Sait Bey'e o zaman İstanbul'da yayınlanan Cumhuriyet Gazetesi
"Temran harabelerinde yakası yırtık bir edip" demiş ve onu
övmüştür.
|
Şakir PİLTEN
Kiğı'da Cemiyeti Muhammediye ve Meclis-i İdari Üyeliği ve Belediye Reisliği
yapan İsmail Çavuş' un oğludur. 1889 tarihinde Kiğı'da doğmuş ve rüştiyeyi
bu ilçede bitirmiştir. Sonra tahsiline devam edememiştir. Kiğı'da mahkeme meclisi
ve umumi azalıklarda bulunmuştur. Daha sonra ticaretle meşgul olmuş ve uzun
bir süre de Kiğı'da dava vekilliği yapmıştır. 1926 yılında batı illerimize
nefyetilenler arasında Antalya'ya ve oradan da İstanbul'a gönderilen Şakir
Pilten aftan yararlanarak memleketine dönmüştür.
Şakir Pilten, kültürlü bir insan olduğu için memleket davalarını savunmak
üzere Ankara'ya giden heyetlere başkan olarak seçilir ve ikna ve hitabet
kabiliyeti olduğu için daima takdir edilirdi.
Kiğı'nın geri kalmışlığını yansıtmak ve Kiğı'daki yer altı madenlerinin
işletilmesi için hükümet desteğini sağlamak amacıyla zamanın gazetelerine
çeşitli yazılar yazmış olan Şakir Pilten'in İstanbul'da o zaman yayınlanan
Vatan Gazetesi'nde de çeşitli yazıları yayınlanmıştır.
|
Süleyman Necati GÜNERİ
Kiğılı olan Süleyman Necati Güneri, cesur ve atılgan bir insandı. İlk ve
rüştiye tahsilini Kiğı'da yaptıktan sonra idadi ve hukuk tahsillerini de
Konya'da ikmal etmiştir. Bu ilde hakimlik yaparken Türk Sözü Gazetesi'nin
de yazarlığını yapıyordu Kuvvetli kalemi vardı. Erzurum'a naklettikten
sonra burada "Albayrak" adlı bir gazete yayınlayan Süleyman
Necati Güneri, bu ilin Meclis-i Umumi azalığını da yapmıştır.Birinci Dünya
Harbinde Erzurum'da halkı düşman kuvvetlerine karşı birleştirmede büyük
gayret göstermiş,vatanı kurtarmak için Samsun'dan Erzurum'a gelen Atatürk'e
destek olmuş ve Erzurum Kongresi'nin teşkilinde takdire şayan çalışma ve
gayretleri görülmüştür. Ayrıca Ermenilerin durumunu incelemek amacıyla Erzurum'a
gelen Genaral James ve Harbord başkanlığındaki Amerikan heyetine
Ermenilerin yersiz iddialarını çürüten değerli bilgiler vermiştir. Erzurum
Kongresi'nde Şarki Anadolu Vilayeti Müdafai Hukuk Cemiyeti Kongresi'nde
müzakere edilen nizamnameyi Süleyman Necati Bey hazırlamış ve buradaki
temas ve konuşmalarında daima bağımsızlığı savunmuş ve mandayı kabul
etmemiştir. Onun "Albayrak" gazetesindeki ateşli yazıları ve
şiirleriyle kükreyen Erzurum halkı, düşmana karşı daima birlik içinde
çarpışmış ve düşman Erzurum'dan kovuluncaya kadar bu kahraman halkın
mücadelesi devam etmiştir.
Erzurum'da gösterdiği yararlı çalışmalardan dolayı halkın takdirini kazanan
Süleyman Necati Güneri, bu ilden milletvekili seçilmiştir. Bundan sonra da
Gümrü muahedesinde ikinci murahhas olarak bulunmuştur. Bir ara da Zonguldak
milletvekilliği yapan Süleyman Necati, daha sonra Cibali Ortaokul
Öğretmenliğine atanmıştır. 1946 yılında vefat eden bu değerli vatan
evladını Bingöl ve Erzurum halkı her zaman şükranla anmaktadır.
|
Şakir ATİK
1898 yılında Kiğı ilçesinde doğan Şakir Atik, 1916 yılında Edirne Askeri
İdadisini ve 12 Aralık 1916'da İstanbul Talimgahını bitirerek bu okulda
öğretmen olarak kalmış ve 1926 senesinde Harp Okulu'nu bitirmiştir.
Bir süre talimgah öğretmenliği yapan Şakir Atik, 70. Piyade Alayı ile
1.Cihan Savaşına iştirak etmiş ve Filistin Cephesi'nde İngilizlere karşı
kahramanca savaşmıştır. Savaş dönüşünde 1921 yılında 32. Piyade Alayı ve
İstiklâl Savaşına katılan Şakir Atik, bu savaşlarda da büyük kahramanlıklar
göstermiştir. Şeyh Sait İsyam'nın patlak vermesi üzerine bu defa da isyanı
bastırmakla görevlendirilmiş ve bu görevi de başarı ile yerine getirmiştir.
Dersim İsyam'nın bastırılması sırasında da büyük gayretleri görülen Şakir
Atik, harplerde gösterdiği başarılardan dolayı İstiklâl madalyası ile
ödüllendirilmiştir. 30 Ağustos 1948'de albaylığa yükselerek Ateş Okulu Alay
Komutanlığfna, 1952'de Personel Okulu Komutanlığı'na atanan Şakir Atik, iyi
bir yazardı. Askeri konular üzerine yazdığı ders bültenleri ile lojistik ve
stratejik konularda hazırladığı üstün raporlarla dikkat çekmiştir. Bu
başarıları dikkate alınarak Genel Kurmay Matbaa Müdürlüğü'ne tayin
edilmiştir. Üstün yazarlığı ve değerli görüşleriyle takdir toplayan Şakir
Atik, yıllarca bu görevi yürütmüş ve 1957 yılında emekli olmuştur.
Görevinde büyük başarı göstermesi yüzünden emekli olduktan sonra da Genel
Kurmayca aynı göreve getirilen Şakir Atik, savaşlarda gösterdiği
yararlıktan dolayı çeşitli madalyalarla taltif edilmiş ve 1966 yılında
vefat etmiştir.Merhum Şakir Atik' in oğullarından Emekli Hava Albay Cahit
Atik, yabancı dillerden dilimize çeşitli eserler çevirmiş ve dini ve fikri
konularda çeşitli makaleleri yayınlanmıştır. Kore Savaşları'nda da büyük
kahramanlıklar gösteren Cahit Atik Amerika'da mesleki staj yapmıştır.
Oğullarından Emekli Albay Nahit Atik ise ayrıca Eczacılık Fakültesi'ni de
bitirmiş ve Yalova'da gazeteciliğe başlamıştır. Yalova gazetelerinin
başyazarlığını yapan Nahit Atik, aynı zamanda değerli birmuharebecidir.
Halen Yalova'da eczacılıkla iştigal etmektedir.
Merhum Atik'in diğer oğlu Uğur Atik ise eczacılık fakültesi mezunu olup
halen Gülhane Askeri Hastanesinde biyokimya doçentidir. "Plazma
Seklerin Analizi ve Klinik Uygulamalara Katkısı" adlı eseriyle tıp
çevrelerinde büyük ilgi toplamıştır.
|
Sabri TOPÇUOĞLU
1899 yılında Kiğı'da doğan Sabri Topçuoğlu, 1917'de Kuleli Askeri Lisesi'ni
bitirdi. 1918 yılında zabit namzeti olarak Samsun'a tayin edilen Topçuoğlu,
oradan Kafkas cephesine gönderildi. Rus Savaşına katıldı. Batum cephesinde
kahramanca savaştı. Ayrıca Karadeniz sahillerinin kurtuluşunda bulundu.
Sonra mensup olduğu 37. Tümenin Filistin cephesine nakledilmesi üzerine bu
cepheye gitti. Mustafa Kemal'in komutanlığını yaptığı taburda görev aldı.
Burada İngilizlerle savaştı ve İngilizlere esir düştü. Aylarca Mısır'da
Seydibeşir Karargahı'nda esir kaldı. Döndükten sonra Adana Cephesi'nde
Fransızlarla savaştı ve Adana ve Dörtyol'un kurtuluşunda bulundu. 1945'te
yarbay, 1952'de albay olarak 30. Alay Komutanlığı'na tayin edildi. 1954
yılında tuğgeneral oldu. General olduktan sonra Edirne Hudut Komutanhğı'nda
ve Sivas 8. Yurtiçi Bölge Komutanhğı'nda ve 1957'de Kayseri'de 8. Kolordu
Komutan yardımcılığı görevlerinde bulundu ve 1958'de emekli oldu. 1961 ve
1966 yılları arasında Bingöl Senatörü olarak parlamentoya giren Sabri
Topçuoğlu, İstanbul'da çıkardığı Gaye gazetesiyle Bingöl'ün dertlerini
savundu. Bu gazetenin hem başyazarlığını ve hem de neşriyat müdürlüğünü yapan
Topçuoğlu, aynı zamanda iyi bir yazardır. 14 Şubat 1984 tarihinde
İstanbul'da vefat etmiştir.
|
M. Nuri OKÇUOĞLU
Kiğı'nın Okçiyan Köyü'nde doğan M. Nuri Okçuoğlu, İstanbul Hukuk
Fakültesi'nden mezun olmuştur. Uzun süre Bingöl milletvekilliği yapmıştır.
Beyazıt. Elazığ ve Bitlis mudiim umumilikleri ile Palu ve İstanbul
Hakimlikleri, Gaziantep Ağ ı r Ceza Reisliği ve Ankara'da Yargıtay üyeliği
görevlerinde bulunmuştur. Ankara'da çıkan Ulus Gazetesi'nde çeşitli konularda
açıklamalarda bulunmuştur. Mustafa Nuri Okçuoğlu iki dönem Bingöl
Milletvekilliği yapmıştır.
|
Sadık YİĞİTBAŞ
1915 yılında Kiğı ilçesinde doğdu. Babası Merhum Dursun Yiğitbaş' m
Manisa'ya tedip edilmesi üzerine bu ilin ortaokuluna devam etmiş ve 1930
yılında bu okuldan mezun olduktan sonra İstanbul Erkek Lisesi'ne kaydolmuş
ve 1937 yılında diş tababetinden diploma almış ve diş doktoru olmuştur.
Askerlikten sonra bir süre Ağrı'da diş hekimliği yapan M. Sadık Yiğitbaş, bundan
sonra Emirgan, Bingöl ve Kiğı'da çalışmıştır. Bir müddet de Yeşilköy,
Bakırköy ve Muha'da tabur doktorluğu yapmıştır. 1943'te Afyon Devlet Demir
Yolları Diş Tabipliği'ne atanmış ve sonra İstanbul'a yerleşmiş ve burada
vefat etmiştir. M . Sadık Yiğitbaş, hem mesleğinde ve hem de yazarlık
alanında iyi yetişmiş bir insandı. 1949 yılında yayınlamış olduğu KİĞI adlı
eseriyle Bingöl tarihine ışık tutmuştur. Büyük bir inceleme ve araştırma
sonucunda meydana getirilen bu eser için sayın Yiğitbaş ile ne kadar övünülse
azdır. Ayrıca Musiki İle Tedavi, Dil, Din, Musiki ve Diş Tababeti adlı
eserlerde yazmıştır. Kendisinden daha iyi bir şekilde yararlanılacak bir
zamanda vefat etmesi muhitinde üzüntüyle karşılanmıştır.
|
|